Acts 16

Timothy nu Paul se Silas arungu namaram

1Paul nama Derbe aratam ale nama Lystra. Wonong mu te olekem bo bagakaso, ko nup Timothy. Nu Juda Kris imet bo ko namar, bare ko nuet mu Greek kari.
Acts 16:1-3 Timothy: 2 Tim 1:5; Phil 2:19-22.
2Lystra se Iconium Kris alo balukasan, “Timothy kari ningo,” makasan. 3Paul ko gomang Timothy nu ilak namurukko anikaso. Se tam, ale ko kumik guang batogam. Mu nu ko ikiam, Juda saki sor mu te ago bagasan mam, ale umutang ko munan umu beteram. Mu awuk, nuna suen la ikikasan Timothy ko nuet mu Greek kari.

4Asele nuna aolak iluman wonong wonong nama se, den ulengkala apostle alo se Kris supuling alo Jerusalem ningi balman mu Kris alo nunga manaru manaru namaman. Ale balukasan, den imi karo tualko makasan. 5Se Kris alo nunga nongomang ningi nunguning mu ninguru auram. Se tom suen biya kariimet saki iru Kris ko aratu aratu namakasan.

Paul turom ipingira te Macedonia kari bo arigam

6Paul ko singsang arungu aolak iluman namangaman se Korang Bur nunga maonam, nina den gilalong yawara apuralko mu Asia ningi me namaralko mam. QQQ Look at new NIV throughout or through? Se nuna Phrygia se Galatia sor ningi la namaman geragaman. 7Ale nama Mysia sor mu ko tom te arataman, ale Bithynia ningi namomonko karogo kaeyakasan, bare Jesus ko Korang Bur mu te me namomonko betela balam. 8Se nuna eng aolak iluman Mysia kiaman ale nama Troas langi kapaman. 9Se turom Paul ipingira te mel bo arigam, mu iwita, Macedonia kari bo sanamaram ale nu arukaso, “Ni ewela Macedonia tair ale nanga sangaruko,” makaso. 10Paul mel mu arigam, mu ana tairate barasaman Macedonia namanakko mel nungurman. Mu ana ikikasan, Kaem ana namanak sor mu te noko den gilalong yawara apunakko nanga auram.
Acts 16:10 “Ana” maso mu Luke nongorak namaram.


Lydia Kristus ko gomang ningi nunguning aram

11Se ana dal te aragaman Troas beteman, ale dal te dirmaman Samothrace namaman, ale animan ukiram se aking nama Neapolis arataman. 12Se aking umu te asele nama Philippi, Macedonia sor mu ko wonong biya, ulengkala Rome alo taiman te dagiman ale eng te bitaru se bagakasan / sor nungurman.
Acts 16:12 Traim tasol. Philippi mu Greek alo nunga wonong bo, 360 B.C. iwita nup mu tuman. Bare udagi Rome alo taiman bitarukasan, ale nunga kager kari garukaman mu ali? kuwim mu te nungarman se te bagakasan, se wonong mu eng Rome ko wonong bo iwita aratam.


Ana tom saki sor mu te bagakasan.
13Ale Sabbath tom te wonong buring ko arataman ale yu bo te nama kapaman. Ale nungamin tugukasan, umu te ngatangara kuwim karogo agi, iwita ko ikikasan. Ale nama imet sang umu te biguwuman bagaman mu nungarkaman, ale dagiman nongorak munaka se bagakasan. 14Nunga ningi imet bo bagaram, ko nup Lydia. Nu Thyatira imet, nu Kaem nunguning mu ko ikikaso, ale nu guang diriyam wore te manga ura bitakaso. Nu den mu ikiwaram se Kari Biya gomang gurugam, se Paul den balukaso mu ninguru ikikaso, ale gomang ningi nunguning aram. 15Se nu ko kawam bagara suwan arungu anuwa taman.
Acts 16:15 Nuna anuwa taman: Acts 16:33; 18:8.
Asele nu anananga maonam, “Nina ikisan ani nunguningta Kari Biya ko angamang ningi nunguning aram agi mu, tairal aga kawam te bagaralko,” mam. Ale nu sail tagiram se ana noko kuring karoman.

Philippi wonong te Paul Silas ilak nunga talipaman

16Tom bo ana aolak iluman ngatangara kuwim te namawa ura dungan imet bo aringiman. Nu bur bo kumik ningi ilak bagakaso. Se kariimet nukote taikasan, anapeya mel udagi aratukko agi mu ko nu isarukasan, mu bur nu kasurukaso se nunga manarukaso. Se imet dungan mu ko kotam alo manga ninguru tokasan. 17Se ura dungan imet mu Paul se ana nagowom karo se biyala balukaso, “Kari ari imi Kaem Kualala Biya wore ko ura kari! Nuna lage Kaem te ana nanga giokko wore nanga manorsan!” 18Nu tom suen biya ko uwutata bitakaso. Se Paul kumik alisiram se giris palagam bur imet mu kumik ningi bagaram mu maonam, “Ani Jesus Kristus nup te ka manorsam, imet imi bitar ale namarko!” Se bur mu tairate imet mu beteram ale tagi tam.

19Se imet mu ko kotam alo mu mel mu aringiman ale ikiman lage nuna te manga towaman mu menaram. Se nuna Paul Silas ilak nunga iluman ale arungak biguwura kuwim te kari supuling nongote namaman. 20Ale den ariga ale tutera kari nongote arungu namaman, ale balman, “Imi Juda kari. Nuna anananga wonong ko bagara maguwusan. 21Mu awuk, munan sang ana Rome kariimet ikinak ale me karo tunakko ko den aora biya aniso, bare nuna karo tunakko balsan.”

22Se kariimet agotala taiman ale den atumu Paul Silas nungarukasan. Se den ariga tutera kari alo Paul Silas nunga guang kututuwumon ale nunga momonko balman. 23Se nuna ninguru nunga liluma gilingiman, ale asele talipara kawam ningi nunga awuman. Ale talipara kawam ko bitua kari supuling manorman, nu ninguru nunga bituokko maman. 24Se nu den aora biya mu ikiam mu nu kuwim bo kawam mu naung ningi nunguningkiri mu te arungak namaram, ale nusuwik tam ago kaolam.

25Se turom uriluan Paul Silas ilak Kaem aru ngatanguru se wur ilu se bagakasan, se talipara kari sang iki se bagaman. 26Se wanara biya kaparam, ale talipara kawam mu biyala yukuam. Se songkuring suen la kaiga saparam, se talipara kari suen la mayang te nunga talipaman mu kutukutuk mam. 27Se kawam mu ko bitua kari maragaram ale barasam, ale songkuring suen la kaiga saparam mu arigam, ale ikikaso talipara kari suen la nagu sapaman makaso. Ale ko batir woyam, ale kota numi moruk ale kuerukko.
Acts 16:27 Bitua kari nu ko supuling alo nunga ninguru nguangakaso: Acts 12:18-19.
28Bare Paul biyala airam ale balam, “Keta nimi me moarko!” mam. “Ana suen la am bagasan!”

29Se bitua kari mu galep ko airam, ale tairatela kasu naguram ale Paul Silas nomoke dugu te bugura kulukuam ale barawara makaso. 30Asele nunga giam arungu aratam ale nunga isuam, “Nina kari bibiya, ani awuk maik se Kaem aninga sangukko?”

31Se nuna balman, “Ni Kari Biya Jesus ko gemang ningi nunguning aruk asele Kaem ni ka kuriang imet arungu ka sangaru taukko.” 32Ale nuna ilagala Kari Biya ko den gilalong yawara nu manarukasan, ale saki ko kawam te ilak bagakasan mu ago nunga manarukasan. 33Asele turom mu te la nu nunga giam, ale nunga moman se lot giman mu anuwam. Ale tom umu te la nu ko kuriang imet arungu anuwa taman. 34Asele arungak ko kawam te namaram ale na gi nomoke dugu te awuram se no gilingiman. Se nu ko kuriang imet ago Kaem ko nongomang ningi nunguning aram mu ko ninguru amilmilakasan.

35Asele ukiram se den ariga ko kari alo dirdir sang nunga manorman se taiman bitua kari mu manorman, “Kari ilagala sumu nunga awur se namomonko.” 36Se bitua kari namaram Paul maonam, “Den ariga kari supuling alo am aratal namaralko balman. Se aratal nengemang lila te am namaralko.”

37Bare Paul dirdir alo nunga maonam, “Mena,” mam. “Ana memek bo me beteman, bare supuling alo anananga den ninguru me aringiman, yam imikiri nomotam ningi nanga lilumaman ale talipara ningi nanga awuman. Ana Rome ko citizen, bare nanga bita maguwuman.
Acts 16:37-38 Paul Silas ilak mu Juda nunga gue te bilangaman, bare nuna Rome ko citizen tala: Acts 22:25-29.
Ale aitak aking tetela la nanga awumon se namanakko balsan e? Bare menawo! Namaral nunga maonal se nongota taimon ale nanga awumon se namanakko!”

38Se dirdir alo den umu ikiman ale ago nama den ariga kari alo nunga manorman. Ale balman Paul Silas ilak mu Rome ko citizen maman. Se nuna den mu ikiman ale ninguru nguangakasan. 39Ale taiman Paul Silas ilak nongomang tata den balukasan. Ale nunga giman arungu arataman, ale wonong mu betemonko nunga manorman. 40Se nuna talipara kawam beteman mu nuna Lydia ko kawam te namaman, ale umu te Kris alo arungu biguwuman, ale den sang nunga nongomang sokel tuokko nungarman. Ale asele nunga beteman ale namaman.

Copyright information for WSK